نقش تحقیق و توسعه و ظرفیت جذب در بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب در حال توسعه

هدف این پژوهش بررسی تأثیرات آستانه­ای بالقوه در رابطه میان سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه و بهره­وری کل عوامل تولید در منتخبی از کشورهای در حال ­توسعه طی دوره زمانی 2013-1996 بود. برای انجام دادن پژوهش از مدل رگرسیونی انتقال ملایم تابلویی استفاده شد. نتایج مطالعه حاکی از وجود رابطه غیرخطی بین متغیرها بود و یک مدل دو رژیمی با حد آستانه­ای 40/3 پیشنهاد شد. در رژیم اول متغیرهای هزینه­های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی و حکمرانی خوب تأثیر مثبت و معنا­دار و متغیرهای مخارج مصرفی دولت و صادرات فناوری تأثیر منفی و معنا­دار بر بهره­وری کل دارند. در رژیم دوم و با گذار به سطح بالاتر سرمایه انسانی، متغیرهای هزینه­های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی، حکمرانی خوب و مخارج مصرفی دولت تأثیر مثبت و معنا­دار و متغیر صادرات فناوری تأثیر منفی و   معنا­دار بر بهره­وری کل دارند. در واقع، با گذر به سطح بالای شاخص سرمایه انسانی، مخارج مصرفی دولت تغییر علامت داده و از شدت تأثیر منفی متغیر صادرات فناوری کاسته شده، اما میزان تأثیرگذاری متغیرهای هزینه­های تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی و حکمرانی خوب افزایش داشته است. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص سرمایه انسانی بیشترین نقش را در افزایش بهره­وری کل عوامل تولید دارد، لذا، توصیه می­شود که سهم عمده­ای از تولید ملی صرف بهبود شاخص سرمایه انسانی و هزینه­های تحقیق و توسعه شود.